https://www.youtube.com/watch?v=qJszVkW3PIo&t=9s
https://www.youtube.com/watch?v=RVbx3yxq97Y
https://www.youtube.com/watch?v=4_pI6ztdNp4
Tintoretto-Gürgen Batık Dalış Raporu (01-5 Ekim 2013)
Hazırlık:
İtalya’da 1966’da yapıldıktan sonra sırasıyla Jacopa Tıntoretto, Tintoretto, Sara 1 ve El Salam adı verilen gemi, Türkiye’deki bir armatöre satıldığında ‘Gürgen’ ismini almıştı... Ege, Akdeniz ve Karadeniz’de insan ve araç taşımakta kullanılan feribot en son Trabzon-Soçi arasında sefer yapıyordu18 Ağustos 2000’de Trabzon limanında beklerken güvertesinde çıkan yangında tehlike yaratmaması için Karadeniz’e götürülen feribot, ağır yaralı olduğu için batmıştı. 13 yıldır kimsenin ulaşamadığı(1)(2) batığa sağladıkları lojistik destek(gazlar, kompresör, tekne, eğitim salonu) ile Karadeniz Dalgıçları teknik dalış ekibinin teknik desteği ve lideri Rıza Birkan tarafından tekne, mürettebat, hava şartları kontrolü ve ekipman optimizasyonu ve sonrasında; 01-05 Ekim 2013 tarihlerinde dalış organizasyonu planlanmıştır. Dalışlara Bubbleclub ekibi de destek vermiştir. Trabzon Balıkçı kooparatifi başkanı Ali Değirmenci dalışın gerçekleşmesinde ve tekne ayarlanmasında yardımcı olmuştur. 01 Ekim 2013 tarihinde kesin katılımcı listesi bröve seviyeleriyle beraber aşağıdaki gibi şekillenmiştir;
Ali Hakan Eğilmez: TDI Advanced Trimix Instructor ,Cüneyt Sivri: TDI Trimix Diver, Rıza Birkan: TDI Advanced Trimix Instructor ,Tolga Akdemir TDI Trimix diver ,Alper Burak Küçükkaramıklı TDI Advanced Trimix Instructor ,Ali Şener TDI Trimix Diver.
30.09.2035 günü AHE, CS tarafından İstanbul’dan 10.00’da araç yüklenerek yola çıkılmıştır. 14 saatlik yolculuğun ardından Rize’ye varılmış, ekibin diğer üyeleri ie buluşulmuştur.
- Gün:(01.10.2013)
Sabah saat 0800’da yapılan kahvaltı ardından, saat 10.30’da Rize İtfaiye tesislerine gidip dalış hazırlıklarına başlanmıştır. Kullanılan ekipmanlar aşağıda listelenmiştir; İlk gün ekipman konfigirasyonları ve dolum hazırlıkları ile geçmiştir. Tüm ekibin tüp dolumları için toplamda 2 şişe 50 litrelik saf helium, 2 şişe 50 litrelik saf oksijen Rıza Birkan tarafından temin edilmiştir.
2.gün(21.10.2013)
Tüplerin itfaiye merkezinden taşınmasından sonra, Trabzon Balıkçı Kooparatifinde bekleyen tarafımızdan kiralanan balıkçı teknesine geçilmiştir. Tekne ile dalış noktasına yaklaşık 30 dakikalık bir seyir ile ulaşılır. Karaya yaklaşık 1 km açıkta Trabzon limanı önlerinde bulunur. Teknede hazırlıklar yapıldıktan sonra gruplar halinde dalışa geçildi. Karışım oranları 17/30 ve Nitroks 30,80 dip süresi 15 dakika derinlik 77 metre olarak planlandı. Toplam dalış süresi 65 dakika arasında değişim gösterdi. Rıza Birkan tarafından hazırlanan malya ve ipi(10luk3 kollu marmara ipi,4 adet 5 litre damacana) tekne üzerine tek atışta indirildi. 2’erli gruplar halinde dalındı. Birinci grup Rıza Birkan Alper Küçükkaramıklı , Tolga Akdemir, İkinci grup Ali Hakan Eğilmez, Ali Şener, Cüneyt Sivri olarak dalışı gerçekleştirdiler. Dalış 65-77 metre arasında değişirken, batığın sol başüstü kısmına ilk iniş gerçekleştirildi. Batık ters dönmüş bir durumda olduğundan içeri girilebilecek noktalar batığın en derin kısmında karşımıza çıkmıştır. Bu yüzden iki gün boyunca batığın dış görünümü ve genel kondisyonu üzerine video ve fotoğraf çekimi yapılmıştır. Dalışlar esnasında akıntı olmaması dalış kısmını nispeten kolaylaştırdı. Ziyaret edilen noktalar kaptan köşkü civarı ve ön güverte oldu. İlk gün dalışından sonra tekne karaya dönerek mevcut tüplerin tekrar dolumu için Rize’ye geri dönülerek, Teknik dolum kısmına devam edildi.
3.gün: Aynı şekilde malzemelerin taşınmasından sonra tekne ile batik üzerine gelinmiştir.Aynı dalış ekipleri özelinde dalış yapılırken, bu dalışda video ve fotoğraf çekimi yapılarak batik hakkında daha net bilgiler edinilmeye çalışılmıştır. Batiğin ters dönmüş olmasından dolayı bir sonraki dalış program için,batığa penatrasyon hattı çekilecek noktaların tespiti ve sonraki aşamalar planlanmıştır. Dalış sonunda karaya dönülüp mevcut malzeme yıkanıp temizlenerek bakımları yapılmıştır
4.gün: Kahvaltı sonrası He Ab ve CS İstanbul’a 14 saatlik yolculuk sonrası ertesi gün dönmüştür.
Ekipman Detayları.
Ali Hakan Eğilmez:
Elbise:DUI flx extreme kuru elbise Palet-maske:Mares Avanti Quattro-Aqualung Tüp:2*15 çelik twin-2 adet 11.3 lt Alüminyum (EAN 50-EAN 80) Dalış Bilgisayarı:Cochran-vr-3-suunto Regülatör:Apeks ATX40-Apeks AT20-2* Poseidon Extreme, Aqulung Cousteau Video: ışık sistemi ışıklar, sub gear, ıkilite, dive techniques, fuji camera Wing-Harness-Backplate:OMS 60 lbs double bladder-OMS solo harness-OMS backplate Makara: sub gear, oms
Cüneyt Sivri
Elbise:DUI CF200 (kuru) Palet-Maske:Hollis F-1-Hollis M-1 Tüp:2*15 çelik twin- 2 adet 11.3 lt Alüminyum (EAN 50,80) Dalış Bilgisayarı:Petrel 2(GF 30/70)-Scubapro Digital 330 Regülatör: 2*Apeks ATX 40- Apeks XTX 50 Wing-Harness-Backplate:OMS 60 lbs double bladder-OMS solo harness-OMS backplate Fener:Greenforce
Rıza Birkan:
2x15 tüp isalatör manifoldu çelik 2x80 cf alüminyum stage 1 adet 3 tl argon inflation tüpü ve reg. 1 adet scupapro mk25 A700 1 adet apex xtx 200 2 adet apeks xtx 100 refülatör Zeagle çelik sırtlık çift ciğer çift inflatör bigbertha bc Hollis F1 palet Hollis M1 maske Dive rite fener DUI cf 200X kuru elbise DUI arctic içlik Diverite ve Hollis makara Scubapro dalış çakısı 2 adet muhtelif marka ip kesici 2mt john line 2 adet deko şamandırası Yazı tahtası Suunto eon steel Suunto D9tx dalış bilgisayarı : Zeagle harici ekipman cebi Mares Liquidskin frameless yedek maske 1 adet dive rite yedek fener 500 lümen 1 adet x star 1000 lümen yedek fener Nauticam housing içinde canon G16 fotoğraf makinası
Alper Burak Küçükkaramıklı:
2x15 tüp isalatör manifoldu çelik 2x7 litre alüminyum stage 1 adet 3 tl argon inflation tüpü ve reg. 2 adet aqualung cyro cousteau regülatör 2 adet oceanic omega 2 OMS delux comfort harness Oxycheq wing Mares quattro palet Aqualung micro mask Solus SSP fener DUI cf 200X kuru elbise DUI action wear içlik Diverite makara Scubapro dalış çakısı 1 adet scubapro deko şamandırası Yazı tahtası VR3 ve NitekQ dalış bilgisayarı
Tolga Akdemir:
Aqualung Look Maske Aqualung Look Yedek Maske Aqualung Blades II Flex palet Aqualung Intruder Kuru Elbise Scubapro Climatec İçlik 2*15 lt twin tüp 2*11.1 lt alüminyum stage Apeks XTX 200 Regülatör 2 Adet Poseidon Jetstream Regülatör Scubapro MK17 G260 Regülator Zeagle 911 Denge Yeleği Zeagle Ekipman Cebi XTAR D26 Fener Apeks 240 ft Makara Mares Parmak Makara Aqualung Tech Deco Şamandırası Aqualung Diablo Razor Dalış Bıçağı Amfibi Teknik Tekstil (ATT) Dalış Makası 2 m. John Line Akıntı İpi Fosforlu Yazı Tahtası DeltaPi VR3 Dalış Bilgisayarı Suunto D9TX Dalış Bilgisayarı
Ali Şener:
2x15 tüp isalatör manifoldu çelik 2x80 cf alüminyum stage 1 adet mares abyss 22 reg 2 adet apex xtx 50 reg 1 adet poseidon jetstream reg Zeagle tech bc, bakcplate yok Mares avanti quattro palet Poseidon 3d maske 2 adet xstar fener Aqualung blizzard kuru elbise İçlik olarak normal kazak Makara Tusa dalış bıçağı Hollis deko şamandırası Yazı tahtası Suunto d4i dalış bilgisayarı Scubapro dijital derinlik göstergesi Sony rx1000 m4 kamera ve nauticam housing
TEKNİK TÜP DOLUMU:
01-05. Ekim 2013 tarihleri arasında toplamda 2 akşam 20 adet farkı ebatlardaki tüplere nitrox ve trimix karışımları doldurulmuştur. Dolum esnasınında yaklaşık 10 saat alan çalışması yapılmış, ekipler nöbetleşerek dolum yapmışlardır. Dolumlar esnasında parsiyel basınç metodu üzerinden, aktarma hortumları vasıtası ile gaz transferi sağlanmıştır. Bu işlemlerin çok yavaş yapılması dolum sürecini uzatırken, derinliğe bağlı olarak kullanılan helium miktarının fazlalığı ve tüplerin büyük hacimli olması süreci uzatmıştır. Dolumlarda herkes görev alırken dolum supervisorlüğü Rıza Birkan-Alper Burak Küçükkramıklı-Ali Hakan Eğilmez tarafından yapılırken diğer ekip üyeleri bilfiil dolum süreçlerinde görev almışlardır.Dolumun uzamasındaki bir başka faktör ise; bir önceki günden gelen tüplerin basınç miktarı ve kalan gazlara göre ertesi güne ne kadar gaz ihtiyacı olduğunun belirlenmesi ve aktarım süreçleridir. Dolumlarda 10 adet %100 helium 50 litre 200 bar ve 10 adet 50 litre 200 bar %100 oksijen tüpü ve bauer kompresör kullanılmıştır. Analizör olarak Teledyne Mix helium/oksijen tercih edilmiştir. 17/30 Back gaz, nitroks %30 ve, %80 deko gazları olarak kullanılmıştır. Dolum noktası olarak Rize İtfaiye tesisleri ve kompresörü kullanılmıştır.
Dalış hazırlıkları sırasında Teledyne, All 401, Vandagraf gaz analizörü kullanılarak stage tüplerin O2 oranları tespit edilmiş, ekip 2 grup olarak dalmıştır. Dalış grupları ve planlamaları: 77 metre 15 dakika olup, Dalış anında hava durumu ve su şartları: Su sıcaklığı: max 17-min 5 °C(40 metreden sonra 5 derece) Atmosferik basınç:1032 mbar Dalga boyu:0-0,5 mt Rüzgar-Hava durumu:N/NE 15 kmh, zaman zaman 23-24 kmh şiddetinde fırtınamsı rüzgar. Güneşli. 28 °C Akıntı: Yüzeyde hafif, 10 mt olmuştur.
Batık ile ilgili görsel görseller:
https://www.youtube.com/watch?v=4_pI6ztdNp4
https://www.youtube.com/watch?v=qJszVkW3PIo
http://www.milliyet.com.tr/77-metre-derinlikten-cikan-gurgen/gundem/detay/1814506/default.htm (1)
https://www.turkiyegazetesi.com.tr/Genel/a74258.aspx (2)
Problem Detayı:
01-İlk gün malya hattı bırakılırken birkaç deneme yapıldıktan sonra batığa takılabilmiştir.
02-Deko hattında çok sayıda dalgıç olduğunda mevcut şamandıralar yükü çekemeyip su içine girmiştir.
03-İlk gün ödenen günlük tekne ücteri 200.-tl iken ertesi gün kaptan daha fazla para istemiş 300.-tl olarak ödenmiştir.
SONUÇ:
Battıktan sonra ilk defa Teknik dalış disiplini çerçevesinde dalınan batık Karadeniz’in soğuk suyunda 77 metre derinlikte bulunmaktadır. Dalış koşullarının zorluğunu, dalıcıların tecrübeleri koordinasyonu,kondisyonu ve konsantresi çözmüştür.. Batığın batma sebebi yangın olarak belirtilmesine ragmen ilk dalışlarda yangın izine rastlanılmamıştır. Belki görülmeyen noktalarında bu işaretler olabilir. Batığın ters dönmüş olması, iç ambar ve kamara içlerine ilk aşamada girilmesini zorlaştırmıştır.Daha sonraki dalışlarda bu noktalara yapılacak penetrasyon dalışları net bilgiler verebilecektir. Son olarak bu batığın tespitinde ve dalınmasında yardımları olan Sayın Ali Değirmenci Rize İtfaiye’sine KDD dalış ekibi olarak teşekkürlerimizi sunarız.
Acil durum uygulamaları/Deko beklemesi atlanarak yüzeye çıkılırsa yapılacak uygulamalar.
01-Eğer 6 metre yada daha sığ'dan yükselirse ve kendini iyi hissediyorsa, 1 dakika içinde kaçırdığı metreye geri dönüp kalan dekosunu yapabilir. 1 dakika deko süresine eklenecektir.
02-Eğer 6 metre yada daha sığ'dan yükselirse ve 1 dakika içinde geri dönemiyorsa ve kendini iyi hissediyorsa, deko metresine dönüp bekleme süresinin 1,5 katını beklemelidir.
03-Eğer 6 metreden daha derinden yükseldiyse ve kendini iyi hissediyorsa(stand by dalıcı mevcut ve su koşulları izin veriyorsa;
-ilk deko bekleme duruağına geri dönmeli
-12 metre ve daha derindeki dekolarını yapmalı.
-Deko durakları arasını 1 dakika/metre hızında yükselmeli.
9,6,3 metre duraklarının sürelerinin 1,5 katını beklemeli
-Yüzeye çıktıktan sonra 30 dakika air window %100 oksijen solumalı.
Raporu Hazırlayan: Ali Hakan Eğilmez
Fotoğraf ve Video: Rıza Birkan, Ali Şener, Ali Hakan Eğilmez