http://www.youtube.com/watch?v=xewU0zMSa2M&feature=youtu.beVAN-ERCİŞ DEPREMİ
Hepimizin bildiği üzere, deprem kuşağında yaşayan bu çoğrafya’nın insanları, sıklıkla meydana gelen depremler ve sonrasında yapılacak kurtarma faaliyetlerinde neler yapılacağını yada deprem sonrasında oluşan hasar tablosu içerisinde nasıl hareket edileceği konusunda yetersiz bilgiye sahiptir. Yaşanan acılardan ders çıkarma yerine, yaşanmışları kadercilik anlayışı içerisinde olağan karşılamak, önümüze benzer acı tabloların gelmesine olanak sağlamaktadır.
Özellikle ulaşımın normalde zor, kış aylarında ise çok kısıtlı olabilen Anadolu yarımadasında, olası bir büyük depremde, gönderilmesi gereken yardım ekiplerinin, zamana karşı yarış verdiği ortadır. Bazı major depremleri , bölge özelliklerine göre değerlendirmek, olası yardımın daha sağlıklı ulaşmasına olanak tanımaktadır. İlk 72 saat’in önem kazandığı kurtarma çalışmalarında, yeterli eğitim almış ekiplerin, insan+çalışma saati süreleri göz önüne alındığında, çalışma konsantrasyonu ve pozitif kararları alabilmede her zaman dinlenmiş ekip ve kurtarıcılara ihtiyaç vardır.
Türkiye genelinde Akut, Sivil Savunma, Umke, Jandarma, Gea, Çayeli Bakır ve başka profesyonel deprem kurtarma ekiplerinin toplam insan kaynağı muhtemelen 1000 civarındadır. Bunların içinde spesifik arama kurtarma elemanlarının sayısı en iyi ihtimalle 400 civarıdır. Şöyleki bir Sivil savunma birimi , bir araç ve 5 personelle görev yapmaktadır. Kesici, delici, kırıcı, kazma kürek ve atel atabilme işgücü açısından 5 kişiyi aşar, her zaman yedek , dinlenmiş insanlara ihtiyaç vardır. Daha önce deprem kurtarma çalışmalarını sivil inisiyatif olarak katılan yada doğa sporlarında amatörce uğraşan insanlar, deprem kurtarma çalışmalarında yeterli sayıda ekibin yer aldığını, basından takip ettikleri kadarı ile zannederek, yardıma gitmemektedirler. Tabi ki münferit gidişlerin pek bir faydası yoktur. Ancak doğa sporlarında uzmanlaşmış ekipler(dağcılar, mağaracılar, dalgıçlar) belli ekiplere montelenerek çok faydalı çalışmalar yapabilir. Kurtarma ekiplerinin her zaman yedek kuvvete ihtiyacı vardır. Özellikle devletin mevcut deprem kurtarma mantığı, kriz masası endeksinde sonlanmaktadır, ilk 72 saat kriz masası, gerçek anlamda’kriz masasına’ dönüşmektedir. Kurtarma ekiplerinin eşgüdümü sağlanamamakta, yabancı ekiplerle iletişimde sorunlar olmakta, gece hava karardıktan sonra çalışılmamakta(Akut hariç), daha önce çalışılmış ve bırakılmış binada sanki hiç çalışılmamış gibi tekrar çalışılmaktadır. Çalışılan binada hangi işlerin yapıldığı, diğer ekiplerce bilinmemektedir. Sonuçta boş yere zaman ve işgücü kaybı oluşmaktadır. Karayolu ile ulaşılması zaten 20 saat alan bir bölge için, örneğin Bursa Umke ekibi 8 saat bölge direktörünün iznini beklemiştir. Sonuçta 3 yada 4 gün içinde , kurtarma ekipleri çalışmaları sonuçlandırmıştır. Bizim gözlemimiz, Belediyelerin yapı iskan planlarının bir veri tabanı şeklinde oluşturulması, bu veri tabanına bütün kurtarma ekiplerinin ulaşması, hangi binalarda çalışıyorlarsa o binanın dosyasını olay yerinde açıp, güncellemeleri, ve bu bilgileri diğer ekip ve kriz masası ile paylaşmalarıdır. Bu fikri ilettiğimizde bu fikrin olduğu ama hiç uygulanmadığı söylenmiştir.
Aspeg olarak, bu depreme gitmek ve yardımcı olma fikri, zaten üzerimizde olan bir sosyal sorumluluktur. Sonuçta mağaracılıkta uyguladığımız teknikler, dar alanda uzun süre iş yapabilme konsantrasyonu, bizleri deprem alanında hazır yardımcı ekip statüsüne sokuyor. Deprem alanında çalışmak için, kriz masasına başvurup, çalışmaya başlamak gerekiyor. Bu şekilde bir vakit kaybı olmaması için, ayrıca sayıca 4 kişi ve yeterli ekipmanımız olmadığından, bölgeye ilk giden ekiplerden(Rize ekibi, Rize akut, Rize sivil savunma, Umke, Çayeli bakır Karadeniz dalgıçları) ekiplerinden, Sayın Rıza Birkan ile iletişime geçerek, hem bölge hakkında sağlıklı bilgi, hem de beraber çalışmak için bölge ekibini tespit etmiş olduk. Akut’tan üyeniz olan Sayın Didem Döşer’den de bazı bilgileri aldıktan sonra, Pegasus havayollarından Sayın Ceyda Şems yardımı ile aldığımız ek hat biletleri ile Van’a ulaştık. Bir arkadaşımız ise(Sait Taylan) Ankara’dan Van’a ulaştı. Ercist’en gelen bir araba ile gayet sıkışık bir şekilde Erçiş’e ulaşarak çalışmalara katıldık. Bizim görev aldığımız süre içerisinde bağlı olduğumuz ekipler 3 canlı 10 cansız bedene ulaştı. 5 gün sonra, bizle ilgili bir iş kalmadığından, Yine konulan ek sefer ile Istanbul’a döndük. Olayı haber aldıktan, aramızda yaptığımız haberleşme, malzemelerin toplanması, ip kask, matkap, çadır, tulumlar, yiyecekler, ısıtma torbaları, fenerler,, ofiste toplanıp, Ercis’e gelene kadarki süre 48 saat idi, Aspeg adına, 4 kişi Cem Yürek(doktor), Hakan Eğilmez(ilkyardım eğitmeni), Sait Taylan(Tercüman, yerel dil), Engin Selamsız’dan oluştu. İlk varıştan sonra duruma göre gelmek üzere, yedek ekip olarak, Ali Aytan, Ender Usuloğlu, Gülşen Küçükali hazır beklediler. Hem Akut, hem de ASPEG’ te üye olan Didem Döşer ve Ahmet Somuncu ise AKUT bünyesinde görev yaptılar.
Olası bir Istanbul depreminde, olay mahallinin çok büyük olması nedeni ile kurtarma ekipleri yetersiz kalacaktır. Bu bilgiler ışığında deprem gerçeğine karşı hazırlıklı olmalıyız. Bizim temennimiz Türkiye genelinde bulunan mağaracılık ekiplerin, deprem kurtarma ekiplerine, kendi bölgeleri genelinde dahil olmasıdır. Bu çalışmaları Türkiye Mağaracılık Federasyonu koordine edebilir. Unutmayalım ki, ‘bir hayat kurtarmak dünyayı kurtarmaktır’
Ali Hakan Eğilmez